İbrahim Re’fet’in Tarih Manzumesi Üzerine İnceleme

Osmanlıda şair-sultan ilişkisi, hâmîlik kültürü çerçevesinde şekillendiği için edebî metinler doğrudan ya da yazışmalar yoluyla devlet yöneticilerine sunulur. Devlet yöneticisinin doğum yıl dönümü, evlenmesi ve cülusu gibi tebrik edilmeye şayeste bir olay yaşandığında, şairin gerek taltif görme gerekse hüner gösterme konusunda ihtiyaç duyduğu şartlar oluşur. Böylece başta kaside kıta olmak üzere muhtelif nazım şekillerinde dua, övgü, konulu şiirler yazılır. 
 Bu çalışmada, 19. yüzyıl şairlerinden İbrahim Re’fet’in II. Abdülhamid’in cülûs dönümü hasebiyle yazmış olduğu tarih manzumesi incelenmiştir. Muhtelif tarihlerin ebcet estetize edildiği bu manzume, mükerrer örneğidir. Re’fet, şairliğinin yanı sıra müverrih hassasiyetiyle hareket ederek farklı disiplinlere hitap eden metin kaleme almıştır. Manzumenin doğru biçimde anlaşılabilmesi önce hayatı, yönü eserleri hakkında bilgi verilmiş sonra; yazılış tarihi, nedeni, şekil (beyit sayısı, vezni, kafiyesi, şekli, türü) muhteva özellikleri anlatılmıştır.
 Belge şeklinde hazırlanan makamlar arasındaki yazışmalara konu olan Cumhurbaşkanlığı Arşivinde BOA, İ.DH.781/63532-4.1. yer numarasıyla kayıtlıdır. Transkripsiyonlu olarak Latinize edilen dil içi çevirisi yapılan çalışmayla edebiyat disiplinlerine yeni metin, ilim âleminin istifadesine sunulmuştur. Bunun şekli türü literatürüne katkı sağlanmıştır.